Fauna pogranicza

Fauna ssaków pogranicza polsko - słowackiego należy do wyjątkowych w skali kraju, głównie za sprawą rozległych puszcz zlokalizowanych w obrębie pasma Karpat.

Najcenniejszym i najbardziej rozpoznawalnym symbolem faunistycznym regionu jest zespół dużych ssaków drapieżnych. Występują tu bowiem stabilne populacje wilków, niedźwiedzi, rysi, a nawet żbików. Drapieżniki poza swoją ogólną unikatowością pełnią też kluczową funkcję w kształtowaniu równowagi w ekosystemach. Brak dużych drapieżników w siedliskach oznacza zwykle rozrost populacji roślinożerców takich jak jelenie i sarny. To z kolei prowadzi do zaburzenia procesów odnawiania się lasu, oraz do znacznych szkód w gospodarstwach rolnych. Wpływ zwierząt kopytnych na procesy lasotwórcze wynika z silnej presji zwierząt na młode pokolenie drzew. Najbardziej charakterystyczne zjawisko obserwuje się w lasach karpackich w okresie zimowym, kiedy to jelenie zgryzają szczyty młodych jodełek oraz ściągają korę wraz z łykiem z pni młodych drzew. Proces ten nazywany jest spałowaniem.

W efekcie nadmiernego rozrostu populacji jeleniowatych wynikającej z niedostatku drapieżników skład gatunkowy drzewostanów ulega zniekształceniu, i w najpowszechniejszym siedlisku dla Karpat buczynie karpackiej, istotnie zmniejsza się udział jodły. Dochodzi wówczas do uproszczenia struktury gatunkowej i lasy zaczynają przypominać monokultury, które są znacznie mniej stabilne i mniej odporne na zagrożenia biotyczne. Uproszczenie struktury gatunkowej, ale i przestrzennej lasów, powoduje z kolei eliminację wielu gatunków flory i fauny co jeszcze bardziej osłabia odporność lasu. Tak więc złożoność ekologiczna lasów wynikająca z mnogości komponentów go budujących istotnie uzależniona jest od obecności i prawidłowego (naturalnego) funkcjonowania populacji dużych drapieżników. Nie bez znaczenia jest również fakt, że duże drapieżniki „karmią” wiele rzadkich gatunków pogranicza. Najbardziej znamienitym przykładem jest tu orzeł przedni, którego przetrwanie w okresie zimowym zależy głównie o ofiar pozostawionych po wilczej uczcie. Innymi gatunkami korzystającymi z ofiar drapieżników są sójki, kruki, sikory, myszołowy zwyczajne, listy, kuny, dziki i wiele innych gatunków.

Webdesign: Heron Art Network